Oorzaak en gevolg

Op diverse media (Het AD en de site van het Nederlands Jeugdinstituut) is het te lezen: kinderen van wie de moeder tijdens de zwangerschap rookte, hebben later meer kans op psychiatrische problemen en het gebruiken van antidepressiva, stimulerende middelen en middelen tegen verslaving. Dat blijkt althans uit Fins onderzoek, gepubliceerd in The American Journal of Epidemiology. Nu behoeft de schadelijkheid van roken tijdens de zwangerschap al lang geen betoog meer, maar bij dit onderzoek is toch enige voorzichtigheid geboden.

Het ligt namelijk voor de hand te concluderen dat het roken zelf de oorzaak is van die latere psychiatrische problemen. Dat zou ook best kunnen, maar een andere verklaring is ook mogelijk. Juist mensen met psychiatrische problemen roken vaker en meer dan andere mensen. Ga maar eens kijken bij een psychiatrische instelling, de rookwolken komen je tegemoet. Het is ook bekend dat dit rookgedrag samenhangt met de psychiatrische problemen, je zou het een vorm van zelfmedicatie kunnen noemen. Het stoppen met roken is in ieder geval lastiger voor deze mensen.  Het is dan ook aannemelijk dat aanstaande moeders met psychische problemen het moeilijker zullen vinden om te stoppen met roken tijdens de zwangerschap.

De (eventuele!) latere psychiatrische problemen of het middelengebruik van hun kinderen kunnen voor een deel erfelijk bepaald zijn, voor een deel ook samenhangen met het opgroeien bij een moeder met psychiatrische problematiek of een verslaving en voor een deel veroorzaakt kunnen worden door het roken zelf. Het is aan de onderzoekers om dit uit te vinden.

(Dit bericht verscheen oorspronkelijk op mijn blog in september 2011)